Kamu Yönetimi Bülteni (Kasım 2024)

➡️1-30 Kasım 2024 tarihleri arasında kamu yönetimi alanında öne çıkan gelişmeler ve analizler...

Sevgili Okuyucular,

Kasım ayından herkese selamlar! 🍂

Kasım ayı, gezegenin gidişatı açısından kritik öneme sahip iki zirveyle şahitlik etti. Bunların ilki 11-22 Kasım’da Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı, kısaca COP29’du. İkinci önemli zirve ise 25 Kasım-1 Aralık tarihleri arasında Güney Kore’nin Busan kentinde düzenlenen Küresel Plastik Anlaşması, kısaca INC5’ti. ➡️Ayrıntılar ve öne çıkan diğer gelişmeler bültenimizde...

Sonbaharın hüznü ve zarafetiyle veda ettiği, kışın ise ilk adımlarını attığı bu büyülü aydayız. Sararan yaprakların toprağa karıştığı, rüzgarın hafifçe kulaklara fısıldadığı bir mevsim geçişi... Kasım, doğanın sakinleştiği, insan ruhunun ise derinlere yolculuk yaptığı bir zaman dilimini simgeliyor. Belki de bu yüzden Kasım, melankoliyi ve dinginliği aynı anda barındırır.

Kamu, siyaset, afet derken biraz da duygulu şeyler okumak ve bültene Ahmet Haşim’in bir şiiri ile başlamak istedim.

Merdiven (Ahmet Haşim)
Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden,
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,
Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak...

Sular sarardı... yüzün perde perde solmakta,
Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...

Eğilmiş arza, kanar, muttasıl kanar güller,
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller...

📰Bürokraside Atama Kararları

3 Kasım 2024 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile “3 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” uyarınca 15 ile yeni vali yardımcıları atanırken, 121 ilçede kaymakamlık görevlerinde değişiklikler yapıldı. Sadece valilik ve kaymakamlık düzeyinde değil, aynı zamanda farklı kamu kurumlarında da görev değişikliklerine gidildi.

Sübjektif Bakış: Bürokrasilerde belirli aralıklarla yapılan rotasyonların farklı sebepleri olabilmekte. Bu rotasyonlar, belirli bir bölgede uzun süre görev yapmanın getirdiği alışkanlıkları kırmayı ve farklı bölgelerdeki deneyimleri artırmayı amaçlıyor. Ancak özellikle düşük dereceli illerde çok sık kaymakam rotasyonları gerçekleştiriliyor. Bazen siyasi önceliklerin etkisiyle görev değişikliklerine gidildiği de gözlemlenmektedir. Özellikle yerel siyasetle uyum sağlayamayan bürokrat hedef tahtası haline gelebilir.
Peki ya üniversiteler. Bölüm çeteleşmesinin kırılması için rotasyon iyi olmaz mı?

⏺️HSK Güz Kararnamesi

Hâkimler ve Savcılar Kurulu'nun (HSK) 2024 güz kararnamesi, yargı teşkilatında önemli değişiklikler getirdi. Kararnameyle birlikte 318 adli ve 14 idari olmak üzere toplamda 332 hakim ve savcının görev yerleri yeniden belirlendi.

Atamalarda dikkat çeken isim, İstanbul Anadolu Cumhuriyet Savcısı Ahmet Çolak oldu. Çolak, Zonguldak’ın Çaycuma ilçesine Cumhuriyet Başsavcısı olarak atandı. Çolak, özellikle Ekrem İmamoğlu’nun "ahmak" davası ve Engin-Dilan Polat soruşturmasını yürütmesiyle kamuoyunun gündemine gelmişti.

🧑‍💼RTÜK Yayıncılara Ceza Yağdırdı

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), milli ve manevi değerlere, yayıncılık ilkelerine ve yasal kurallara aykırı hareket eden dizi, program ve reklam yayınlarına çeşitli yaptırımlar uyguladı. RTÜK Başkanı Şahin, milli değerlere aykırı, İslamofobiyi teşvik eden ve şiddeti normalleştiren yayınlara izin verilmeyeceğini vurguladı.

Dizilere Yaptırımlar:

• Arka Sokaklar dizisinde dini değerlerin suistimal edilmesi nedeniyle yayın durdurma ve para cezası verildi.

• STAR TV, SHOW ve NOW kanallarındaki diziler, şiddet içeren sahneler ve milli-manevi değerlere aykırılıklar nedeniyle cezalandırıldı.

Reklam İhlalleri:

• TV8, EXXEN ve S SPORT+ kanallarına, yasa dışı bahis ve bağımlılık yapıcı maddelere özendirici reklamlar nedeniyle üst sınırdan para cezası uygulandı.

Haber Kanallarına Yaptırımlar:

• Sözcü TV, Halk TV, TELE 1 ve FLASH Haber gibi kanallara tarafsızlık ve doğruluk ilkelerini ihlal ettikleri gerekçesiyle idari para cezaları kesildi. Özellikle Sözcü TV'nin asılsız iddialar içeren yayınları yaptırım gerekçesi oldu.

Arka Plan: Bu yaptırımlar Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Son yıllarda filmlerin, dizilerin, televizyon programlarının aile ile birlikte dinî değerlerimizi, dindarları hedef aldığını da müşahede ediyoruz. Sarıklı, sakallı, başörtülü, çarşaflı, cübbeli  vatandaşlarımıza ahlaksızca saldırılmakta, itibar suikastları düzenlenmektedir. Tıpkı 28 Şubat dönemindeki gibi belli toplum  kesimlerimiz âdeta öcü gibi gösterilmekte, tahkir ve tahrik edilmektedir. Buna sessiz, tepkisiz kalmamız mümkün değildir" şeklindeki açıklamasının ardından geldi.

⚖️Anlaşmalı Boşanma İçin 1 Yıl Evlilik Şartı Devam Ediyor

Anayasa Mahkemesi, anlaşmalı boşanma davalarında evliliğin en az bir yıl sürmesi şartını öngören Türk Medeni Kanunu hükmünün iptali talebini reddetti. Kararda, bu düzenlemenin eşlere kararlarını yeniden değerlendirme fırsatı sunduğu ve aile birliğinin korunmasına katkı sağladığı vurgulandı.

İstatistik: TÜİK tarafından yayınlanan en yakın boşanma istatistikleri 2023 yıla ait. Henüz 2024 yayınlanmadı. 2023 verilerine bakıldığında boşanan çiftlerin sayısı 2022 yılında 182 bin 437 iken 2023 yılında 171 bin 881 oldu. Bin nüfus başına düşen boşanma sayısını ifade eden kaba boşanma hızı 2023 yılında binde 2,01 olarak gerçekleşti.
Kaba boşanma oranının en fazla olduğu 5 il sırasıyla; İzmir, Antalya, Karaman, Eskişehir, Muğla

⚖️AYM’den 5 Siyasi Parti Hakkında Suç Duyurusu

Anayasa Mahkemesi (AYM), mali denetim kapsamında incelediği 5 siyasi parti hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Denetimler sonucunda, Devlet Partisi, Uyanış Partisi, Turan Hareketi Partisi ile Gelişim ve Demokrasi Partisi’nin hesaplarının kabul edilemez durumda olduğu tespit edildi. Ayrıca, talep edilen belgeleri zamanında sunmamaları nedeniyle bu partiler hakkında yasal işlem başlatılması istendi.

Hukuki Dayanak: Anayasa'nın 69. maddesi ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili hükümleri, siyasi partilerin mali denetimiyle ilgili esasları belirler. Siyasi partiler, gelir kaynaklarını ve harcamalarını açık ve belgelenebilir şekilde tutmak zorundadır. Bu belgeler, muhasebe kayıtları ve banka hesap bilgileri dahil olmak üzere detaylı bir şekilde incelenir. İnceleme ve denetim, Anayasa Mahkemesi üyeleri tarafından yapılmaz. Bunun yerine, Sayıştay’ın uzman denetçileri tarafından hazırlanmış raporlar Anayasa Mahkemesi'ne sunulur. Anayasa Mahkemesi, bu raporları değerlendirerek nihai kararını verir.

Siyasi partiler, her yıl mali durumlarını ve faaliyet raporlarını Anayasa Mahkemesi'ne sunmak zorundadır. Bu raporlar:

• Gelir kaynaklarını,

• Harcama kalemlerini,

• Taşınır ve taşınmaz mal varlıklarını içerir.

⚖️9. Yargı Paketi Yasalaştı

TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen ve kamuoyunda '9. Yargı Paketi' olarak bilinen Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, yasalaştı. Ancak, evli kadınların bekarlık soyadını yalnızca eşinin soyadıyla birlikte kullanmasını öngören düzenleme teklif metninden çıkarıldı.

Öte yandan, Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin Geçici 10. maddesi kapsamında, eski tip sürücü belgelerinin yenilenme süresi uzatıldı. Daha önce 31 Aralık 2024 olarak belirlenen tarih, vatandaşların ihtiyaçları doğrultusunda 31 Temmuz 2025'e kadar uzatıldı.

Sübjektif Bakış: Türk milletinin en önemli özelliği bugünün işini yarına bırakmasıdır :) Şükür ki eski tip ehliyetlerin değişim süresi uzatıldı. İşine son ana bırakanlar nüfus müdürlüklerinde yoğunluğa sebep oldular. Bunlardan biri de benim 😢

🛒Yurt Dışından Alışverişte Yeni Dönem

Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile yurt dışından yapılan alışverişlerde vergiye tabi gümrük kıymetine kargo ücreti de dahil edilecek. Yeni düzenleme, 30 gün sonra yürürlüğe girecek.

Ne Olmuştu: Yurt dışından gümrüksüz alışveriş limiti Ağustos ayında 150 avrodan 30 avroya çekilmiş, gümrük vergisi ise AB'den gelen kargolarda %30'a, AB dışından gelenlerde de %60'a çıkarılmıştı.

🚕Taksi ve Dolmuşlara Yeni Güvenlik Zorunluluğu

İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan Karayolları Trafik Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yeni düzenlemeye göre, taksi ve dolmuşlarda güvenliği artırmak amacıyla araç takip sistemi, kamera ve acil durum butonu bulundurulması zorunlu hale getirildi. Bu yenilik, hem sürücüler hem de yolcular için daha güvenli bir ulaşım ortamı sağlamayı hedefliyor.

Sübjektif Bakış: İzmir’de yaşanan taksici cinayeti ve her gün şoförlere yönelik izlediğimiz şiddet görüntüleri hala hafızalarımızda iken bu tür uygulamaları yaygınlaştırmak çok önemli hale geldi. Hatta yolcu ile şoförü ayıran cam bariyerlerin olması gerekiyor.

💴Devlete Vergi Borcu Olanların Listesi Açıklandı

Devlete vergi borcu bulunan kişi ve kurumların listesi bugün kamuoyuyla paylaşıldı. Listeye göre, 5 milyon liranın üzerinde vergi borcu bulunan 36 bin kişi ve kurum, toplamda 914,9 milyar liralık borçtan sorumlu. Ancak bu tutarın 812,8 milyar liralık kısmının tahsil edilemeyeceği ifade edildi.

Tahsil edilemeyen borçların bu denli yüksek olması, ekonomik ve yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesi gerektiği yönünde tartışmaları alevlendirdi. Uzmanlar, vergi tahsilatında yaşanan bu sıkıntıların, kamu maliyesinde uzun vadeli sorunlar yaratabileceğine dikkat çekiyor.

İsimler, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesinden iki liste halinde duyuruldu. Buradan görebilirsiniz: Liste 1, Liste 2.

🤝Türkiye'nin İlk Koalisyon Hükümeti 20 Kasım’da Kuruldu

Cumhuriyet tarihinin ilk koalisyon hükûmeti, 27 Mayıs 1960 Darbesi sonrasında yapılan 1961 genel seçimlerinin ardından kurulan 26. Türkiye Hükûmeti olmuştur. VIII. İnönü Hükûmeti olarak da bilinen bu hükûmet, İsmet İnönü liderliğinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Adalet Partisi (AP) arasında kurulan büyük koalisyon hükûmetidir.

20 Kasım 1961’de göreve başlayan bu koalisyon, darbe sonrası dönemde demokratik düzenin yeniden tesisi ve anayasal reformların hayata geçirilmesi amacıyla oluşturulmuştur. İdeolojik farklılıklarına rağmen, iki ana partinin birlikte çalışmayı tercih etmesi, Türkiye siyasetinde uzlaşma kültürü açısından önemli bir adım olarak görülmüştür.

Hükûmet, 25 Haziran 1962’ye kadar görev yapmış, ancak bu süre boyunca karar alma süreçlerinde yaşanan siyasi anlaşmazlıklar, koalisyonun ömrünü sınırlamıştır.

⚖️İç Güvenlik Alanında Yasal Düzenlemeler

TBMM Genel Kurulu'nda iç güvenlik alanında düzenlemeler içeren kanun teklifi kabul edildi. Yasaya göre yetkisiz çakar ve tepe lambası kullananlara yönelik 6 bin lira olan ceza da 96 bin liraya yükseldi. Söz konusu aracı kullananların sürücü belgeleri 30 gün süreyle geri alınırken araç da aynı süreyle trafikten men edilecek.

Sübjektif Bakış: Toplumumuzun kanayan yarası çakarlı araç. Ne kadar da seviyoruz ayrıcalıklı olmayı… Bu eğilim, toplumumuzun hemen her alanına nüfuz etmiş durumda. Trafikte düğün konvoylarının görkemli geçişleri, siyasi figürlerin gösterişli araç kuyrukları ya da seçim dönemlerinde seçmenin dikkatini çekmek için düzenlenen konvoylar… Bütün bunlar, ayrıcalık vurgusunun gündelik hayatımıza nasıl işlediğini açıkça gösteriyor. “Ben buradayım” demenin kibir dolu bir yöntemi.

Her ne kadar bazen bu tür gösteriler insanları bir araya getirse de, ortak alanlarımızın bu şekilde işgal edilmesi ve ayrıcalık göstergesine dönüşmesi, üzerinde düşünülmesi gereken bir mesele.

İç güvenlik alanında düzenleme yapan kanunun önemli diğer maddesi ise bekçilerle ilgili. Yapılan düzenlemeyle, kamu güvenliği ve birey hakları arasında dengeyi tartışmaya açacak "yeterli şüphe" durumunun varlığı halinde bekçilerin kişileri elle arayabilme yetkisi dikkat çekti.

🍜1000 Liralık Çorbaya 170 Bin Lira Ceza

Kış turizminin gözde merkezlerinden Uludağ'da, geçtiğimiz sezon 500 liraya satılan bir kase çorbanın bu yıl 1000 liradan sunulacağını duyuran bir işletmeye, fahiş fiyat uygulaması nedeniyle 171 bin 600 lira idari para cezası kesildi.

Sübjektif Bakış: TV dizilerinin birinde bir replik vardı: “İyi de, ağa, kafama bir şey takıldı” diyordu. Benim kafama da bu işletme istediği fiyattan çorba satamaz mı? içen içer içmeyen de kendi bilmez mi? Yoksa ben mi yanlış biliyorum. Hani liberaldik, hani devlet hiçbir şeye karışmamalıydı,. Devletin özel bir işletmeye fiyat politikası nedeniyle ceza kesmesi, serbest piyasa ekonomisi ve kamu yararı arasında süregelen tartışmaları yeniden gündeme getiriyor. Bir yandan, serbest piyasa ekonomisinin temel prensiplerinden biri, fiyatların arz ve talep dengesine göre şekillenmesidir. Bu çerçevede, işletmelerin fiyatlarını belirleme özgürlüğü, ekonomik sistemin işleyişi için kritik bir unsurdur. Ancak, özellikle temel hizmetler ve mal satışında fahiş fiyat uygulamaları, tüketici haklarını koruma yükümlülüğü taşıyan devletin müdahale etme yetkisini gündeme getiriyor.

🚄Bakanlıktan Demiryolu Hattına Yatırım

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, yatırım portföyünde yer alan 2.667 proje için toplamda 2 trilyon 295 milyar liralık yatırım yapılacağını açıkladı. Bakan Uraloğlu, "28 ilimizde toplam yatırım bedeli 112 milyar lira olan 50 projeyi tamamlayarak vatandaşlarımızın hizmetine sunduk. Demiryolu hat uzunluğunu 2028 yılına kadar 17 bin 287 kilometreye çıkarmayı hedefliyoruz. Ayrıca hâlihazırda devam eden 3 bin 92 kilometrelik hızlı tren hattını da aynı döneme kadar tamamlamayı planlıyoruz," ifadelerini kullandı.

Sübjektif Bakış: Yüksek Hızlı Tren (YHT) konforu denen bir şey var... Ne kişisel araç ne uçak, en güzeli hızlı tren. Keşke her ile hızlı tren olsa. Bu anlamda en şanslı il Eskişehir. Tam bir hızlı tren merkezi haline geldi. Eskişehir’de olduğunuzu hayal edin. 3 saat sonra İstanbul’da, 1,5 saat sonra Ankara’da, 4 saat sonra Sivas’ta, 1.5 saat sonra Konya’da olma imkânınız var. Yakında İzmir de açılıyor...

🚸Çocuk İzlem Merkezi ve Boşanma Davalarında Yeni Düzenleme

Yargı düzenlemelerini içeren Noterlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yeni düzenlemeye göre, devlet üniversiteleri Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM) kurma yetkisine sahip olacak. Bu merkezler, çocukların adli süreçlerde zarar görmemesi ve psikososyal destek alabilmesi amacıyla önemli bir rol üstlenecek.

Ayrıca, boşanma davalarına ilişkin süreçlerde de bir değişikliğe gidildi. Boşanma davasının reddedilmesi durumunda, çiftlerin aynı nedenle yeniden dava açabilmesi için gereken süre 3 yıldan 1 yıla indirildi. Bu düzenleme, dava süreçlerini hızlandırmayı ve mahkemelerdeki yükü azaltmayı hedefliyor.

Sübjektif Bakış: Üniversitelerin kamusal meselelerde elini taşın altına koyması gerekiyor. Bünyesinde birçok akademik uzman barındıran üniversite, ne yazık ki çoğu zaman kendi içine kapanmış, yalnızca akademik yayınlar üretip bunları yine kendilerinin okuduğu bir kısır döngüye hapsolmuş durumda. Bu durum, ülkemizde iş birliği ve koordinasyon kültürünün zayıf olmasıyla da doğrudan bağlantılı. Özellikle sahada veri toplamanın zorluğu ve kamu kurumlarının içine kapanık yapısı, akademiyi teorik çalışmalara mahkûm ederek pratik uygulamalardan uzaklaştırıyor.

Üniversiteler, uzmanlıklarını daha görünür kılarak ve kamu kurumlarıyla etkin iş birlikleri geliştirerek bu döngüyü kırabilir. Bu şekilde, toplumsal sorunların çözümüne daha somut katkılar sağlayabilirler.

🙋‍♂️Gültekin Uysal Yeniden Genel Başkan Seçildi

Demokrat Parti’nin 15. Olağan Büyük Kongresi, siyaset arenasında dikkat çeken gelişmelere sahne oldu. Kongrede yapılan oylamada Gültekin Uysal, partisinin Genel Başkanlığına bir kez daha seçilerek görevini sürdürmeye devam edecek.

Genel Başkanlık için adaylık başvurusu yapan İlay Aksoy, adaylığının kabul edilmemesi üzerine sert bir açıklama yaptı. Aksoy, Demokrat Parti yönetimini eleştirerek, "Siz bugün kendi partinize darbe yaptınız. Sizin AK Parti’den hiçbir farkınız yok" ifadelerini kullandı. Bu çıkış, kongrede gerilimli anlar yaşanmasına neden oldu.

Parti İçi Demokrasi ve 'Mış Gibi' Yönetim Anlayışı

Siyaset, toplumu şekillendiren en önemli mekanizmalardan biri. Ülkemizdeki siyasi partiler de seçim dönemlerinde çeşitli vaatlerle halkın karşısına çıkıyor. Ancak bu vaatler arasında en sık duyduğumuz, belki de en büyük öneme sahip olanı "demokrasi" oluyor. Ne var ki, bu kavramın uygulamada ne kadar gerçekçi olduğu ciddi bir sorgulama konusu.

Siyasi partiler, demokrasiyi topluma sunmakla yükümlüyken, kendi iç mekanizmalarında bu idealden uzak bir tablo sergiliyorlar. Parti içi demokrasi kavramı; lider seçimi, karar alma süreçleri ve üye katılımı açısından kritik bir gösterge. Ancak, pek çok parti, liderlik yarışlarının şeffaf yürütülmediği, üyelerin söz hakkının sınırlı kaldığı bir anlayışla yönetiliyor. Bu durum, partilerin vaat ettikleri demokrasiye olan inancı zedeliyor.

Eğer bir parti, kendi iç yapısında demokratik işleyişi sağlayamıyorsa, iktidara geldiğinde topluma nasıl bir demokrasi sunabilir?

Günümüzde siyaset sahnesinde sıkça gördüğümüz bir diğer problem de "mış gibi yapmak" anlayışıdır. Bu yaklaşım, popülist söylemlerle gerçek eylemlerin yer değiştirdiği bir yönetim anlayışını temsil ediyor. Demokrasi, eşitlik, adalet gibi yüksek değerler, uygulamada etkisiz kalan sembolik kavramlara dönüşüyor. Siyasi liderler, halkın beklentilerini karşılamak yerine, sadece bu beklentileri karşıladıkları algısını oluşturmakla yetiniyorlar.

🪧Gürcistan'da AB Üyelik Sürecinin Askıya Alınması Protestoları Ateşledi

Gürcistan’da hükümetin Avrupa Birliği (AB) üyelik sürecini askıya alma kararı, ülke genelinde geniş çaplı protestoların fitilini ateşledi. AB yanlısı göstericiler, hükümetin bu kararını sert bir şekilde eleştirerek meydanlarda eylemlerine devam ediyor.

Ne Olmuştu?

Tansiyon, Avrupa Parlamentosu’nun geçen ay Gürcistan’daki genel seçimlerin "önemli usulsüzlükler" içerdiğini belirterek seçimlerin tekrarlanması çağrısında bulunmasıyla yükseldi. Bu açıklamanın ardından Gürcistan Başbakanı Irakli Kobakhidze, AB’yi "şantaj yapmakla" suçladı ve hükümetinin önümüzdeki dört yıl boyunca AB üyelik sürecini askıya aldığını duyurdu.

👨‍🏭İspanya’da Çalışanlara “Ücretli İklim İzni”

İspanya’da yaşanan sel felaketinin ardından hükümet, çalışanların aşırı hava koşullarında daha güvende olmalarını sağlamak için önemli bir adım attı. Çalışanlar artık olumsuz hava şartlarında dört güne kadar “ücretli iklim izni” kullanabilecek.

Geçtiğimiz ay ülkenin doğusunda meydana gelen sel felaketinde en az 224 kişi hayatını kaybetmiş, bu süreçte Ulusal Hava Kurumu'nun verdiği kırmızı alarma rağmen bazı şirketlerin çalışanlarını işe çağırması büyük tepki toplamıştı. Şirketler ise yetkililerin kendilerini geç bilgilendirdiğini ve hava durumu uyarılarının mesai başladıktan sonra iletildiğini savunmuştu.

Yeni uygulama, çalışanların hayatını tehlikeye atmadan doğal afetlere hazırlıklı bir çalışma düzeni oluşturmayı amaçlıyor.

⛔Avustralya’da 16 Yaş Altına Sosyal Medya Yasağı

Avustralya, çocukları internetin tehlikelerinden korumayı hedefleyen önemli bir adım attı. New York Times’ın haberine göre, Senato tarafından kabul edilen yasa, 16 yaşın altındaki bireylerin sosyal medya platformlarına erişimini kısıtlamayı öngörüyor. Ancak yasanın uygulanma biçimiyle ilgili detaylar henüz netleşmiş değil.

Uzmanlar, sosyal medya hesaplarının yaş doğrulama sistemleriyle denetleneceği belirtilse de bu teknolojinin hem pratikteki etkinliği hem de kullanıcıların mahremiyetine etkisi konusunda tartışmalar devam ediyor. Ayrıca platformların yasa gerekliliklerine nasıl uyum sağlayacağı ve ihlallerin nasıl denetleneceği de soru işaretleri yaratıyor.

Yasanın destekçileri, çocukların çevrimiçi zararlı içeriklerden ve sosyal medyanın olumsuz psikolojik etkilerinden korunması gerektiğini savunurken, eleştirmenler uygulamanın pratik zorluklarına ve dijital özgürlükler üzerindeki etkisine dikkat çekiyor.

Sübjektif Bakış: Ülkemizde 10 yaşındaki çocukların sosyal medya hesabı var. Sabahtan akşama elinden telefonu düşürmeyenler var. Ülkemizde de 16 yaş altına sosyal medyanın yasaklanmasına yönelik çalışmalar devam ediyor.

🤵Belediyelere Kayyum (Görevlendirme) Atamaları

4 Kasım 2024 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından alınan karar, yerel yönetimler gündeminde geniş yankı uyandırdı. DEM Parti yönetimindeki Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk, Batman Belediye Başkanı Gülistan Sönük ve Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan görevden alındı. 22 Kasım 2024'te ise Tunceli ve Ovacık belediye başkanları görevden alındı. Bu isimlerin yerine İçişleri Bakanlığınca görevlendirmeler yapılarak belediye yönetiminde önemli bir değişiklik gerçekleştirildi. Karara göre:

• Mardin Büyükşehir Belediyesi’ne Mardin Valisi Tuncay Akkoyun,

• Batman Belediyesi’ne Batman Valisi Ekrem Canalp,

• Halfeti Belediyesi’ne Halfeti Kaymakamı Hakan Başoğlu

• Tunceli Belediyesi’ne Tunceli Valisi Bülent Tekbıyıkoğlu

• Ovacık Belediyesi’ne ise Ovacık Kaymakamı Hüseyin Şamil Sözen belediye başkan vekilleri olarak görevlendirildiler.

Ek Bilgi: Tunceli Belediye Başkanı DEM Parti’li Cevdet Konak ile Ovacık Belediye Başkanı CHP’li Mustafa Sarıgül, 'Terör örgütüne üye olma' suçlamasıyla yargılandıkları davada 6 yıl 3'er ay hapis cezasına çarptırıldı.

⁠⁠Kayyum mu, görevlendirme mi? tartışmalarına yönelik ayrıntılı açıklama bültenimizin Ekim sayısında ele alınmıştı.

Hukuki Açıdan: 01.09.2016 tarihli 674 sayılı KHK ile yapılan düzenlemede, “terör ya da terör örgütlerine yardım ve yataklık suçu sebebiyle hakkında soruşturma açılan ve görevden uzaklaştırılan belediye başkanı veya başkan vekili ya da meclis üyesinin yerine ilgili makamlarca görevlendirme yapılacağı” belirtiliyordu. Söz konusu kayyım atama usulü, bir OHAL KHK’sı ile yürürlüğe konsa da sonrasında yasalaşarak Belediye Kanunu’nun 45. maddesinde ek fıkra olarak yerini aldı.

Belediye Kanunu’nun 45. maddesine koyulan ek fıkrada; terör suçlarına ilişkin bir suçlama ile görevden uzaklaştırma söz konusu olduğunda, yeni belediye başkanı ya da başkan vekilinin 15 gün içinde belediye meclis üyeleri arasından seçilmesi öngörülüyor. Bunun yanı sıra, belediye meclisinin seçimi yapamadığı durumlar için de ayrıca bir açıklama yapılmakta. Buna göre; boşta kalan belediye başkanlığı makamı için büyükşehir ve il belediyelerinde İçişleri Bakanlığı, ilçelerde ise valilik tarafından görevlendirme yapılabileceği belirtiliyor. Bir başka deyişle, uzaklaştırılan belediye başkanının yerini alacak kişi, İçişleri Bakanlığı ve valilik tarafından atanabiliyor. Gündeme gelen kayyım atamaları da bu duruma dayandırılarak yapılıyor.

🚸Belediye-Bakanlık Kreş ve Anaokulu Tartışması

Merkezi ve yerel yönetimler arasında uzun süredir devam eden yetki çatışmalarına bültenimizde sıkılıkla yer veriyoruz. Bu tartışmaya bu ay bir yenisi daha eklendi. İçişleri Bakanlığı ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından valiliklere gönderilen ve belediyelere bağlı kreşlerin faaliyetlerini hedef alan bir yazı, kamuoyunda tartışmalara neden oldu.

Valiliklere Gönderilen Yazı Ne Diyor?

Söz konusu yazı, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün talebi üzerine gönderildi. Yazıda, belediyelere bağlı kreşlerin "okul öncesi eğitim kurumlarının programında yer alan etkinlikleri ve bu kapsamda eğitim öğretim faaliyetlerini yürüttüğü" belirtiliyor.

Yazıda ayrıca, Anayasa Mahkemesi’nin 2007 yılında verdiği bir kararla Belediye Kanunu’ndaki "Belediyeler okul öncesi eğitim kurumları açabilir" hükmünü iptal ettiği hatırlatılarak, belediyelerin buna rağmen izinsiz faaliyetlerine devam ettiğine dikkat çekiliyor. Valiliklerden, bu tür faaliyetlerin durdurulması, yenilerinin açılmasının engellenmesi ve mevcut yerlerin mevzuata uygun şekilde denetlenmesi isteniyor.

Tepkiler ve Açıklamalar
Bu yazı, özellikle muhalefet partileri ve eğitim alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarından tepki topladı.

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, "Senin yazın vız gelir tırıs gider. Hadi gel de kapat. Cesaretin varsa bekliyorum. Bana her şeyi soran, sorgulayan çocuk lazım kardeşim. Sorgulamayan değil. Bugün bin tane çalışanımız varsa yarın 3 bin tane olacak. Siz bu yazınızı alın, çöpe atın" ifadelerini kullandı.

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Kreşlerle ilgili yazımız açık ve net. Belediye Kanunu, belediyelerin kreş açma hakkını tanıyor; ancak anaokulu ve ana sınıfı açma yetkisi belediyelere ait değil" ifadeleri ile konuya yönelik açıklama getirdi.

❓Ankara Büyükşehir Belediyesi'nde Konser Soruşturması

Belediyenin konser harcamalarında usulsüzlük yapıldığına dair iddialar üzerine başlatılan idari soruşturma, dikkat çekici bir gelişmeyle sonuçlandı. Soruşturma kapsamında, Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Haluk Erdemir ve Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Koordinatörü Hacı Ali Bozkurt, geçici olarak görevlerinden alındı.

Mansur Yavaş, 11 Kasım'daki basın toplantısında, Gündeş'e ekibiyle birlikte 4 milyon 750 bin lira ödediklerini, sanatçının da bu ücret üzerinden kaşe bedelini aldığını ifade etmişti.

Soruşturmanın Arka Planı

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı etkinlikleri kapsamında düzenlediği Ebru Gündeş konserine ilişkin ortaya atılan 69 milyon TL’lik harcama iddiası, kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Günlerdir tartışmalara konu olan bu iddialar üzerine Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı harekete geçti. Savcılık, belediye tarafından düzenlenen konserlere yönelik gelen ihbarları değerlendirerek inceleme başlattı. Bu kapsamda, Memurların Yargılanması Hakkında Kanun gereğince İçişleri Bakanlığı Teftiş Kurulu’na bir müzekkere yazıldı. Müzekkerede, iddiaların araştırılması ve gerekli incelemelerin yapılması talep edildi. Ayrıca, inceleme sonucunda suç unsurlarının tespit edilmesi ve şüphelilerin belirlenmesi durumunda, konunun detaylarının Savcılığa bildirilmesi istendi.

🥹Balışeyh Belediye Başkanı Hilmi Şen Silahlı Saldırıda Hayatını Kaybetti

Kırıkkale’nin Balışeyh ilçesi, acı bir haberle sarsıldı. TOKİ konutları bölgesinde silahlı saldırıya uğrayan Balışeyh Belediye Başkanı Hilmi Şen, kaldırıldığı hastanede tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

Hilmi Şen, 2019 yerel seçimlerinde Yeniden Refah Partisi’nden belediye başkanı seçilmişti. Temmuz ayında partisinden istifa eden Şen, görevini bağımsız olarak sürdürüyordu. İlçede sevilen bir isim olan Şen'in ani ölümü, hem Balışeyh halkını hem de siyasi çevreleri derinden üzdü.

👼Türkiye'nin İlk ve Tek Bebek ve Çocuk Festivali: Atta

Türkiye'de bebekler ve çocuklar için tasarlanmış ilk ve tek uluslararası festival olan Atta, miniklere ve ailelerine eşsiz bir deneyim sunuyor. Adını, çocukların ilk adımlarını temsil eden "atta" kelimesinden alan festival, sadece eğlence değil, aynı zamanda öğrenme ve keşfetme dolu bir ortam yaratmayı hedefliyor.

Atta Festivali, bebeklerden okul öncesi yaş grubuna kadar her çocuğa uygun etkinlikler sunuyor. Yaratıcı oyun alanları, interaktif sanat atölyeleri, müzik ve tiyatro gösterileriyle dolu bir program sunan festival, hem çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimine katkı sağlıyor hem de aileler için kaliteli vakit geçirme fırsatı yaratıyor.

Festivalin internet sitesi: https://www.attafestival.com/atta-festival-2024

🚱İstanbul'da Su Fiyatlarına Zam: Aylık Güncellemeler Geliyor

İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, su fiyatlarına %17,5 oranında zam yapılmasını kararlaştırdı. Yeni düzenlemeyle birlikte, su fiyatları aylık olarak da değişkenlik gösterecek.

Karara göre, su fiyatlarının gelecekteki artışları, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ve Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) değerlerinin toplanıp ikiye bölünmesiyle belirlenecek. Elde edilen bu ortalama, her ay fiyatlara yansıtılarak güncellemeler yapılacak.

🚕İstanbul'un Yeni Taksilerinin Rengi Oylamayla Belirlenecek

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), İstanbul’un ulaşım ağını modernize etmeye yönelik yeni bir adım attı. Şehirde hizmete girecek uygulama tabanlı yeni taksiler için renk ve tasarım tercihleri İstanbulluların oylarına sunuluyor.

İBB tarafından başlatılan ankette, “İstanbul Senin” uygulaması üzerinden vatandaşlar, taksilerin rengini belirlemek için oy kullanabiliyor. Beş farklı renk ve tasarım seçeneği, hem estetik hem de şehir kimliği açısından değerlendirilmeye açık.

Bu oylamayla birlikte, 2500 yeni taksi İstanbul sokaklarına katılacak. Yeni sistem, taksiye erişimi kolaylaştıran bir uygulama tabanlı hizmet modeliyle hayata geçiyor. Bu yenilik, İstanbulluların taksi hizmetine daha pratik bir şekilde ulaşmasını sağlamayı hedefliyor.

Yenilikler yalnızca renk ve tasarımla sınırlı değil. Bu taksilerde alışılmışın dışında, tepe lambası bulunmayacak. Böylelikle hem estetik bir görünüm sağlanacak hem de yeni hizmet modeline uygun bir dizayn oluşturulacak.

👩‍🦳Bursa BB’den Kadınlara Yönelik Örnek Proje: "Mor Haritam"

Bursa Büyükşehir Belediyesi, sosyal hizmetlerde yeni bir adım atarak “Mor Haritam” (Sosyal Risk Haritası) projesini hayata geçirdi. Proje, kent genelindeki sosyal riskleri ve ihtiyaçları detaylı bir şekilde belirlemek için kapsamlı bir haritalandırma çalışması yapmayı hedefliyor.

Bu yenilikçi çalışmada, özellikle kadınların sosyal ve psikolojik destek alabilecekleri kadın dayanışma merkezleri, şiddet önleme ve izleme merkezleri, ve sosyal hizmet noktaları gibi kritik alanlara odaklanılıyor. Harita, bu merkezlerin konumlarını belirlemekle kalmıyor, aynı zamanda kentteki hangi bölgelerde hangi hizmetlere daha fazla ihtiyaç duyulduğunu da ortaya koyuyor.

“Mor Haritam” projesiyle elde edilen somut veriler, ihtiyaç duyulan hizmetlerin en doğru noktalara ulaştırılmasına imkan tanıyor. Bu kapsamda, kent sakinlerinin sosyal hizmetlere erişiminin kolaylaştırılması ve yerel yönetimlerin çözüm odaklı çalışmalarını güçlendirmesi hedefleniyor.

🎟️Sakarya BB’den Dijital Şeffaflık Adımı: Açık Veri Portalı

Sakarya Büyükşehir Belediyesi, şehrin dijital dönüşümüne katkıda bulunmak ve vatandaşların bilgiye erişimini kolaylaştırmak amacıyla Açık Veri Portalını 2023 yılında hizmete sundu. Portal, ulaşım, çevre, kültür-sanat, spor ve sağlık gibi 12 farklı kategoride toplam 98 veri seti sunarak şeffaflık, katılımcılık ve inovasyonu desteklemeyi hedefliyor.

Açık Veri ve Teknoloji Derneği’nin 2023 yılı “Türkiye Açık Veri Endeksi” araştırmasına göre Sakarya Büyükşehir Belediyesi, 61.88 puan alarak açık veri programına sahip yerel yönetimler arasında beşinci sırada yer aldı. Açık veri çalışmalarına yeni başlamasına rağmen bu performans, Sakarya’nın kısa sürede önemli bir başarıya imza attığını gösteriyor.

Daha fazla bilgi için: Sakarya BB Açık Veri Portalı

🤝Kentlerin İklim Liderliği: İstanbul’da Yeşil Gelecek Çalıştayı

Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) tarafından yürütülen ve ana faydalanıcısı olduğu “Türkiye ve AB Arasında Şehir Eşleştirme-II: Yeşil Gelecek Projesi” çerçevesinde, İstanbul’da önemli bir etkinlik düzenlendi. "Kentlerin Liderliğinde İklim Değişikliğine Uyum Süreci ve Yaşamsal Su Kaynakları Çalıştayı", iklim değişikliği ile mücadelede kentlerin rolünü ve su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimini ele aldı.

Çalıştay, şehirlerin iklim değişikliğine uyum kapasitelerini artırmayı hedefleyen iş birliği fırsatlarını, AB ülkeleriyle deneyim paylaşımını ve kentlerin sürdürülebilirlik politikalarını ele alarak farkındalık yaratmayı amaçladı. İklim değişikliğinin etkilerinin en çok hissedildiği alanlardan biri olan su kaynakları, çalıştayın merkezinde yer aldı. Uzmanlar, şehirlerin su yönetiminde yenilikçi yaklaşımlar geliştirmesi gerektiğini ve bu konuda yerel yönetimlerin liderlik etmesinin önemini vurguladı.

☀️Bingöl Belediyesi'nden Çevre Dostu Enerji Hamlesi

Bingöl Belediyesi, çevreye duyarlı projeleriyle dikkat çekmeye devam ediyor. Belediye Basın Koordinatörlüğü tarafından yapılan açıklamada, kentin çevre yolu üzerinde bulunan 20 dönümlük arazide kurulan güneş enerji santralinin (GES) faaliyetleri hakkında bilgi verildi. Toplamda 2 bin 952 güneş panelinden oluşan bu santral, sürdürülebilir enerji üretimi hedefiyle hayata geçirildi. Belediye, bu projeyle hem çevreyi koruma noktasında önemli bir adım attığını hem de kendi bütçesine ciddi bir kazanç sağladığını belirtti.

📖Gençlerin Kent Hayaline Işık Tutan Rapor

Gençlerin kentsel yaşamda karşılaştığı sorunları, çözüm önerilerini ve gelecek vizyonlarını ele alan “Birlikte Konuşalım: Gençler İçin Nasıl Bir Kent?” etkinliğinin program raporu yayımlandı!

Marmara Belediyeler Birliği (MBB), Friedrich Naumann Vakfı (FNF) Türkiye, İnsan Hakları Akademisi ve Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) iş birliğiyle gerçekleştirilen bu etkinlik, gençlerin kentle ilgili taleplerini ve beklentilerini doğrudan yerel yönetimlerle paylaşmaları için bir diyalog platformu oluşturdu.

Programda, gençlerin kent yaşamıyla ilgili şu temel konularda görüş ve öneriler sunduğu vurgulandı:

• Temsil: Gençler, kent yönetiminde karar alma süreçlerinde daha fazla temsil edilmek istiyor.

• Sürdürülebilirlik: Çevre dostu, sürdürülebilir şehir politikalarının geliştirilmesi, doğaya duyarlı altyapılar ve temiz enerji yatırımları talep ediliyor.

• Katılım: Kent yönetimine aktif katılım ve şeffaf yönetim anlayışı, gençler için en önemli beklentilerden biri olarak öne çıkıyor.

Raporu incelemek için: https://lnkd.in/dGkMukCZ

🌆Sürdürülebilirlik ve Teknolojinin Yeni Merkezi: Yeni Başkent Nusantara

İklim kriziyle mücadelede radikal bir adım atan Endonezya, Jakarta’dan Nusantara adıyla kurduğu yeni başkentine taşınma sürecini başlattı. Geçtiğimiz ay kapılarını açan Nusantara, sadece Endonezya’nın değil, Güneydoğu Asya bölgesinin de sürdürülebilir kaynaklara dayalı bir teknoloji merkezi olmayı hedefliyor.

Neden Nusantara?

Jakarta, her yıl yaklaşık 25 santimetre suya batarken, deniz seviyesindeki artış ve aşırı kentleşme gibi çevresel zorluklarla karşı karşıya kaldı. Bu durum, başkentin taşınmasını gerektiren kaçınılmaz bir gerçeklik haline geldi. Nusantara, iklim değişikliği etkilerinden uzak ve sürdürülebilir bir yaşam merkezi olarak tasarlandı.

Yeni Başkentin Vizyonu

• Sürdürülebilir Altyapı: Nusantara, yenilenebilir enerji kaynakları ve çevre dostu şehir planlama ilkeleriyle inşa edildi.

• Teknoloji Merkezi: Şehir, yenilikçi teknolojilere ev sahipliği yaparak bölgesel bir Ar-Ge ve teknoloji geliştirme merkezi olmayı amaçlıyor.

• Doğa ile Uyum: Şehirde, doğal ekosistemlerle entegre bir yaşam sunulması hedefleniyor; orman alanlarının korunması ve biyoçeşitliliğin desteklenmesi ön planda.

🏠Konut Fiyat Endeksi Artışı: Türkiye Geneli ve Büyükşehirler

Merkez Bankası’nın açıkladığı verilere göre, konut fiyat endeksi aylık bazda %2,1, yıllık bazda ise %26,8 oranında arttı. Büyükşehirlerdeki değişimler dikkat çekici:

• İstanbul: Aylık %1,1 artış

• Ankara: Aylık %2,8 artış

• İzmir: Aylık %4,5 artış

🛒Ekim Ayında Konut Satışlarında Rekor Artış

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Ekim 2024’te konut satışları önceki yılın aynı ayına göre %76,1 artış göstererek 165.138'e ulaştı.

Şehir Bazında Veriler:

• En Yüksek Satış: İstanbul, 24.812 konut

• En Düşük Satış: Ardahan, 112 konut

Bu artış, konut piyasasında hareketliliğin devam ettiğini ortaya koyarken, İstanbul’un açık ara liderliği ve Ardahan’daki düşük satış rakamı, şehirler arası dinamiklerin farklılaştığını bir kez daha gözler önüne seriyor.

🧑‍🤝‍🧑9. Kent Araştırmaları Kongresi Gerçekleştirildi

Kentleşme ve şehircilik alanında önemli bir platform olan 9. Kent Araştırmaları Kongresi, Dirençli Kentler&Toplum ana teması ile geniş bir katılımla düzenlendi. Akademisyenler, yerel yönetim temsilcileri, sivil toplum kuruluşları ve araştırmacıların buluştuğu kongrede, kentlerin mevcut sorunları, fırsatları ve geleceği ele alındı.

Kongrenin davetli konuşmacıları arasında yer alan kent bilimin duayen isimlerinden Prof. Dr. Ruşen Keleş, sağlıklı kentlerin temel ilkeleri üzerine önemli değerlendirmelerde bulundu.

Keleş, “Sağlıklı kentlerin sahip olması gereken ilkeler insan, çevre ve halk sağlığını birlikte ele almalıdır. Bunun için yönetimi, akla ve çağdaş bilime dayandırmak zorundayız.” dedi.

⛵Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Avrupa Yılın Müzesi Ödülü'ne Aday

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin 'Avrupa Yılın Müzesi Ödülü'ne (European Museum of the Year Award) aday gösterildiğini duyurdu.

Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi, dünyanın önde gelen sualtı arkeoloji müzelerinden biri olarak, kültürel mirasın korunması ve tanıtılmasındaki rolüyle dikkat çekiyor. Müze, zengin koleksiyonları, etkileyici sergileme teknikleri ve uluslararası standartlardaki müzecilik anlayışıyla bu prestijli ödül için güçlü bir aday olarak öne çıkıyor.

Türkiye’nin tarihi ve kültürel mirasının uluslararası alanda bu tür platformlarda temsil edilmesi, ülkemizin kültür turizmine katkı sağlaması açısından büyük önem taşıyor.

🌴Ormana Köyü 'Dünyanın En İyi Turizm Köyü' Seçildi

Antalya’nın İbradı ilçesine bağlı, sadece 600 kişinin yaşadığı Ormana Köyü, Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) tarafından 'Dünyanın En İyi Turizm Köyü' unvanına layık görüldü.

Toros Dağları’nın eteklerinde, eski bir Yörük yerleşimi olan Ormana, özellikle geleneksel taş “Düğmeli Evleri”, korunmuş tarihi dokusu ve bozulmamış doğasıyla öne çıkıyor. Köy, ziyaretçilerine huzurlu bir yaşam sunarken, zengin bitki örtüsü, halk müziği, el sanatları ve yöresel yemekleriyle de ekoturizmin cazibe merkezlerinden biri haline geliyor.

Antalya şehir merkezine yaklaşık 2,5 saatlik mesafede bulunan köy, hem kültürel mirası hem de doğal güzellikleriyle turizmde örnek bir model oluşturuyor. UNWTO’nun bu ödülü, Ormana’nın sürdürülebilir turizm potansiyelini ve kültürel değerlerini uluslararası alanda daha da tanıtması için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

🪦İstanbul Mezarlık Ücretlerine Zam

İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nde alınan kararla, mezarlık ücretleri ve hizmet bedellerinde artışa gidildi. Bu düzenlemeyle birlikte, özellikle şehrin birinci grup mezarlıklarında yer ve boş mezar yeri fiyatları önemli ölçüde zamlandı.

Karacaahmet, Nakkaştepe, Çengelköy 1. Kısım, Zincirlikuyu, Aşiyan, Nafibaba, Ulus ve Abide-i Hürriyet mezarlıkları, birinci grup mezarlıklar arasında yer alıyor. Daha önce 11 bin 190 TL olan mezar yer bedeli, bu zamla 17 bin 904 TL'ye yükseltildi. Boş mezar yerleri ise 69 bin 770 TL'den yüzde 60’lık bir artışla 111 bin 632 TL’ye çıktı.

🧑‍🤝‍🧑Türkiye'deki Yabancı Nüfus: Güncel Rakamlar Açıklandı

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Türkiye'deki yabancı nüfus hakkında güncel verileri kamuoyuyla paylaştı. Bakan Yerlikaya'nın açıklamasına göre, Türkiye'de:

• 1 milyon 23 bin kişi ikamet izniyle,

• 3 milyon 85 bin kişi geçici koruma altında,

• 205 bin kişi uluslararası koruma statüsüyle yaşamını sürdürüyor.

🏙️Chicago’nun Açık Veri Portali

Chicago Belediyesi, şehirde yaşayan vatandaşlar ve girişimciler için güçlü bir kaynak sunuyor: Açık Veri Portali. Bu platform, trafik kazalarından imar projelerine, suç verilerinden çeşitli diğer kategorilere kadar geniş bir yelpazede veriye erişim imkanı tanıyor.

Portal, verileri JSON ve CSV gibi farklı formatlarda indirilebilir hale getiriyor ve API’ler aracılığıyla doğrudan erişim sağlıyor. Bu özellik, yalnızca bireysel kullanıcılar için değil, aynı zamanda teknoloji girişimcileri ve veri analistleri için de büyük bir fırsat sunuyor.

Portalın temel amacı, şehir yönetiminde şeffaflığı artırmak ve veri tabanlı inovasyon projelerinin geliştirilmesine katkı sağlamak. Bu sayede, girişimciler akıllı şehir çözümleri üretebilir, araştırmacılar şehir sorunlarını daha iyi anlayabilir ve vatandaşlar kendi yaşamlarını etkileyen kararlar hakkında daha bilinçli olabilir.

🌤️Yeni Delhi: Dünyanın En Kirli Havasına Sahip Kent

Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi, Diwali Festivali'nin ardından bu sabah yapılan ölçümlere göre, dünyanın en kirli havasına sahip kenti olarak kaydedildi. Hava kalitesi indeksinde kritik seviyelere ulaşan kent, ciddi bir sağlık riskiyle karşı karşıya.

Diwali'nin Etkisi
Hinduların en önemli bayramlarından biri olan Diwali sırasında yoğun şekilde yakılan havai fişekler ve lambalar, kentteki hava kirliliğini daha da artırdı. Bu etkinlik, zaten yüksek seviyelerde olan kirliliği zirveye taşıyarak, milyonlarca insanın yaşam kalitesini olumsuz etkiledi.

Uzmanlardan Uyarı
Uzmanlar, Yeni Delhi'nin kronikleşen hava kirliliğinin sadece festival dönemleriyle sınırlı olmadığını belirtiyor. Sanayi faaliyetleri, araç emisyonları ve inşaat tozları gibi faktörler, kentin hava kalitesini yıl boyunca tehdit ediyor. Hava kirliliği, özellikle solunum yolu hastalıkları ve kalp rahatsızlıkları riskini artırıyor.

⛴️Candela P-12 Nova: Elektrikli Geleceğin Denizdeki Yansıması

Elektrikli motorlarıyla çevre dostu ulaşımın öncülerinden biri olan Candela P-12 Nova, İsveç’in Tappström banliyösündeki iskelesinden ayrılarak unutulmaz bir yolculuğa imza attı. Nova, elektrikli itki sistemi ve ileri teknolojisiyle, suyun bir metre üzerinde sessizce ilerleyerek fark yarattı.

15 kilometrelik Tappström-Stockholm Belediye Binası rotasını sadece 30 dakikadan biraz fazla bir sürede tamamlayan bu yenilikçi araç, deniz ulaşımında hız, konfor ve sürdürülebilirliğin mükemmel bir birleşimini sundu. Nova'nın bu performansı, hem çevresel etkileri azaltması hem de şehir içi trafiğe alternatif bir çözüm sunması açısından büyük bir adım olarak değerlendiriliyor.

🌱Türkiye’nin İlk İklim Portalı Açıldı!

Türkiye, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir adım atarak İklim Portalını kullanıma açtı. Bu portal, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile UNDP Türkiye iş birliğiyle, AB ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen “Türkiye’de İklim Değişikliğine Uyum Eyleminin Güçlendirilmesi Projesi” kapsamında geliştirildi.

Türkiye İklim Portalı, çeşitli kullanıcı gruplarına yönelik olarak şu özellikleri sunuyor:

✔️ Politika ve Strateji: Türkiye’nin iklim değişikliği politikaları, ulusal stratejiler ve eylem planlarına kolay erişim.
✔️ Veri ve Araştırmalar: Seragazı emisyonları ve sıcaklık değişimleri gibi bilimsel verilere dayalı analizler, araştırmalar ve raporlar.
✔️ Eğitim ve Farkındalık: Eğitim materyalleri ve interaktif içeriklerle toplumsal bilincin artırılması.
✔️ Etkinlik ve Projeler: İnteraktif harita ve takvim ile iklim projeleri, çalıştaylar ve etkinliklerin takibi.
✔️ Eylem İzleme: İklim eylem planlarının izlenmesi ve raporlanması için kullanıcı dostu bir arayüz.

🌐 Daha Fazla Bilgi İçin: İklim Portalı

Türkiye İklim Portalı Neden Önemli?

Türkiye İklim Portalı, sadece bir bilgi kaynağı değil, aynı zamanda bilinçli karar alma süreçlerini destekleyen ve farkındalık yaratılmasına katkı sağlayan ulusal bir arşiv oluşturmayı amaçlıyor. Bu portalın önemi, aşağıdaki temel noktalarda öne çıkıyor:

1. Ulusal İklim Arşivi:
   Türkiye’nin iklim değişikliği politikalarını, eylem planlarını ve bilimsel araştırmalarını sistematik bir şekilde bir araya getirerek, bu alanda bir referans merkezi oluşturuyor.

2. Veriye Dayalı Kararlar:
   İklim değişikliği ile mücadelede etkili politikalar geliştirmek için doğru ve güncel verilere ulaşmanın kritik olduğu bir dönemde, portal; seragazı emisyonları, sıcaklık değişimleri ve uyum projelerine ilişkin verilerle karar alıcıların elini güçlendiriyor.

3. Farkındalık ve Katılım:
   Eğitim materyalleri ve interaktif içerikleriyle toplumun her kesiminde farkındalık oluşturmayı hedefliyor. Özellikle bireyler ve sivil toplum kuruluşları için iklim eylemlerine katılımı teşvik ediyor.

4. İklim Hedeflerine Ulaşma:
   Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadele ve uyum hedeflerine ulaşmasında, portal bir yol haritası işlevi görüyor. Hem yerel hem de uluslararası ölçekte iş birliklerini artırarak sürdürülebilir kalkınmaya destek sağlıyor.

5. Paydaşlar Arası İş Birliği:
   Kamu, özel sektör, akademi ve sivil toplum arasındaki bilgi paylaşımını kolaylaştırarak, iklim değişikliğiyle mücadelede kolektif bir hareketin önünü açıyor.

🚲Konya’dan Yenilikçi Bir Adım: Pedal Kafe

Konya Büyükşehir Belediyesi, bisiklet kullanıcılarına yönelik yenilikçi bir sosyal alan tasarlamak amacıyla düzenlediği “Pedal Kafe İçerik Geliştirme Çalıştayı” raporunu yayımladı. Avrupa Hareketlilik Haftası kapsamında gerçekleştirilen bu çalıştay, sürdürülebilir şehir yaşamını destekleyecek önemli fikirlerin ortaya çıkmasını sağladı.

Çalıştay Raporunda Neler Var?
Raporda, “Pedal Kafe”nin tasarımına ve işleyişine ilişkin şu başlıklar öne çıkıyor:

• Bisiklet Dostu Mekanlar: Kafenin, bisiklet kullanıcılarının araçlarıyla birlikte rahatça zaman geçirebileceği şekilde tasarlanması.

• Sürdürülebilirlik Vurgusu: Mekanın enerji kullanımında çevreci çözümlerin benimsenmesi ve yerel üreticilerden temin edilen ürünlerle çevresel etkilerin azaltılması.

• Toplumsal Katkı: Pedal Kafe’nin, bisiklet kültürünün yaygınlaştırılmasında ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının teşvik edilmesinde oynayacağı rol.

• Eğitim ve Farkındalık: Bisiklet kullanımını teşvik eden etkinlikler, eğitimler ve atölyelerin kafe bünyesinde düzenlenmesi.

Sübjektif Bakış: Konya Büyükşehir Belediyesi’nin bisikletle ilgili projelerini ve haberlerini sık sık gündeme taşıma gereği hissediyorum. Bunun temel nedeni, Konya’nın “bisiklet kenti” olma hedefi doğrultusunda kaydettiği ilerlemelerin dikkat çekici bir örnek teşkil etmesidir. Şehir, bu alanda fark yaratarak sürdürülebilir ulaşım politikaları açısından önemli bir konumda bulunmaktadır. Mevcut durumda 240 kilometreye ulaşan bisiklet yolu ağı, şehirde bisiklet kullanımını teşvik etme ve çevre dostu ulaşım alternatiflerini yaygınlaştırma konularında ciddi bir mesafe alındığını göstermektedir.

🌤️Bakü’deki COP29 Zirvesi Sonuçları

Bakü'de düzenlenen COP29 İklim Zirvesi, yoksul ülkelerin iklim değişikliğinin etkileriyle başa çıkabilmelerine yardımcı olmak amacıyla yıllık 300 milyar dolarlık bir küresel finans hedefinin kabul edilmesiyle sonuçlandı. Ancak bu karar, başta hedef alıcı ülkeler olmak üzere birçok kesim tarafından “yetersiz” bulundu.

Yeni Küresel Finans Hedefi (NCQG)
“Finans COP'u” olarak da adlandırılan zirvede, 2026’dan itibaren devreye girecek olan Yeni Kolektif Kuantifiye Edilmiş Hedef (NCQG), gelişmekte olan ülkeler için kritik bir müzakere konusu oldu. Bu yeni finansman hedefi, iklim değişikliğine uyum ve zararların telafisi için uzun vadeli bir kaynak sağlama amacı taşıyor. Ancak, ülkeler arasındaki eşitsiz katkılar ve yetersiz finansman miktarı tartışmalara neden oldu.

Türkiye’ye Yönelik Eleştiriler
Zirve boyunca Türkiye, kömürden çıkış tarihi belirlememesi ve nükleer enerji kapasitesini artırmayı hedeflemesi nedeniyle çevre STK’ları ve iklim aktivistlerinin eleştirilerine maruz kaldı.

• Kömürden Çıkış: Türkiye, karbon emisyonlarını azaltma konusunda somut bir kömürden çıkış planı açıklamadı.

• Nükleer Enerji: Enerjide dışa bağımlılığı artıran ve maliyetli bir çözüm olarak değerlendirilen nükleer enerji projeleri, çevre örgütleri tarafından “kirli bir enerji politikası” olarak nitelendirildi.

Yetersiz Bulunan Hedefler
Zirvenin sonuç bildirgesi, gelişmekte olan ülkeler ve iklim STK’ları tarafından eleştirilirken, finansman mekanizmalarının belirsizliği ve gelişmiş ülkelerin sorumluluklarının net bir şekilde tanımlanmaması önemli sorunlar olarak vurgulandı. Yıllık 300 milyar dolarlık hedef, özellikle iklim krizinden en çok etkilenen yoksul ülkeler için ihtiyaçların çok altında görüldü.

Bakü’de alınan kararlar, iklim değişikliğiyle mücadelede atılması gereken adımlara dair uluslararası iş birliğinin ne denli kritik olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Zirvenin sonuçlarının, 2026 sonrası dönemde nasıl şekilleneceği merakla bekleniyor.

🗺️Türkiye’nin COP29’da Açıkladığı İklim Yol Haritası

Türkiye, Bakü’deki COP29 zirvesinde 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi doğrultusunda hazırladığı Türkiye İklim Yol Haritasını açıkladı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, zirvenin ilk haftasında yaptığı konuşmada, bu yol haritasının uzun vadeli bir taahhüt olduğunu ve Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadeledeki kararlılığını ortaya koyduğunu vurguladı.

Yol Haritasının Ana Hatları

• Yenilenebilir Enerji: Birincil enerji üretiminde yenilenebilir enerjinin payının %50’ye çıkarılması hedefleniyor. Bu, özellikle güneş ve rüzgar enerjisi gibi temiz enerji kaynaklarının daha geniş ölçekte kullanılmasını içeriyor.

• Nükleer Enerji: Nükleer enerjinin toplam enerji içindeki payının %30’a çıkarılması planlanıyor. Bu hedef, düşük karbonlu enerji kaynaklarının yaygınlaştırılması açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor, ancak çevre STK’ları tarafından eleştiriliyor.

• 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi: Yol haritası, emisyon azaltımı, enerji verimliliği ve yeşil ekonomi dönüşümü gibi unsurlarla bu hedefin gerçekleştirilmesini amaçlıyor.

🟩Kamu Binalarında Yeşil Sertifika Dönemi Başlıyor

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda önemli bir adım atarak toplam inşaat alanı 10 bin metrekarenin üzerinde olan kamu binalarında "Yeşil Sertifika" (YeS-TR) zorunluluğu getirileceğini duyurdu.

Bu uygulama, enerji verimliliğini artırmayı, çevreye duyarlı malzeme kullanımını teşvik etmeyi ve karbon ayak izini azaltmayı hedefliyor. Sertifika, binaların sürdürülebilir tasarım, su yönetimi, enerji performansı ve iç mekan kalitesi gibi kriterlere uygunluğunu belgeleyerek hem çevresel hem de ekonomik faydalar sunmayı amaçlıyor.

Yeni düzenleme, kamu binalarının çevresel etkilerini azaltmanın yanı sıra, özel sektör projelerine de örnek olabilecek bir dönüşüm sürecini tetikleyebilir. Bakanlık, uygulamanın detaylarının yakın zamanda paylaşılacağını ve sertifikasyon sürecinde rehberlik sağlayacak eğitimlerin düzenleneceğini belirtti.

🍃Afetlere Hazır Amerika

Giderek karmaşıklaşan dünyamızda doğal afetlerden insan kaynaklı krizlere kadar birçok tehditle karşı karşıya kalan toplumlar, hazırlıklı olmanın önemini her geçen gün daha fazla fark ediyor. Amerika Birleşik Devletleri'nde hazırlık kültürü oldukça yaygınlaşıyor ve yaklaşık 20 milyondan fazla Amerikalı, çeşitli senaryolara karşı hazırlık yapıyor.

Federal Acil Durum Yönetim Ajansı (FEMA) tarafından 2023 yılında gerçekleştirilen bir ankete göre, Amerikalıların %51’i kendilerini 'bir felakete hazırlıklı' olarak tanımlıyor. Bu oran, halkın yarısından fazlasının, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde kriz yönetimine yönelik adımlar attığını gösteriyor.

Hazırlık yapmak yalnızca yiyecek, su ve temel ihtiyaçların stoklanmasıyla sınırlı değil; aynı zamanda bilgi edinmek, güvenlik planları oluşturmak ve toplumsal dayanışmayı güçlendirmek anlamına geliyor. Bu, yalnızca bireylerin değil, aynı zamanda ailelerin, mahallelerin ve şehirlerin daha dirençli hale gelmesini sağlıyor.

Ayrıntılı anket sonuçları incelemek isterseniz ➡️Anket bağlantısı

Sübjektif Bakış: Afet durumlarında nasıl hareket edilmesi gerektiği toplumsal bir kültür meselesi olarak değerlendirilmelidir. Afet kültürü, bireylerin ve toplumların kriz anlarında bilinçli ve düzenli hareket etme yetkinliklerini kapsar ve bu durumun geliştirilmesi, afetlere hazırlık ve müdahale süreçlerinde hayati bir rol oynar.

Bir haber programında, ABD’nin bir eyaletinde meydana gelen kasırga sebebiyle vatandaşların kentten tahliye edildiği bir duruma tanık olmuştum. Dikkat çekici olan, bu tahliye sürecinde emniyet şeritlerinin açık bırakılması ve düzenin korunmasıydı. Bu durum, kriz anlarında toplumun genel davranış alışkanlıkları ile ilgili anlamlı bir örnek sunmaktadır.

📈Plastik Poşet Fiyatlarına Zam Gündemde

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından oluşturulan Plastik Poşet Komisyonu, 1 Ocak 2019'dan bu yana 25 kuruş olarak sabitlenen plastik poşet fiyatlarını yeniden değerlendirmek için toplandı. Toplantıda, poşetlerin üretim maliyetinin 1 lirayı aştığı ve mevcut fiyatların plastik tüketimini azaltmada yetersiz kaldığı vurgulandı.

Yeni Fiyat İçin Çoğunluk Artıştan Yana
Komisyon üyelerinin büyük bir kısmı, plastik poşet fiyatlarının artırılmasının hem tüketimi azaltmada etkili olabileceği hem de üretim maliyetlerini karşılamak açısından gereklilik olduğunu savundu. Sektör temsilcilerinin görüş ve talepleri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'a sunulacak. Nihai karar ise plastik poşetlerin 2025 itibarıyla yeni fiyatlandırmasını belirleyecek.

Plastik poşetlerin ücretlendirilmesi uygulaması, çevre kirliliğini azaltma hedefiyle hayata geçirilmiş, bu sayede kullanımı %75'e varan oranlarda azalma göstermişti.

🦜İnce Gagalı Kervançulluğu Resmen Yok Oldu

Doğa Derneği, Sibirya'da üreyip Akdeniz çevresinde kışlayan ince gagalı kervançulluğunun neslinin tükendiğini duyurdu. Bu üzücü gelişme, küresel ölçekte yayılış gösteren ilk kuş türünün yok oluşu olarak tarihe geçti.

Uzun yıllardır yapılan izleme çalışmaları, ince gagalı kervançulluğu popülasyonunun ciddi bir düşüş yaşadığını ortaya koyuyordu. İklim değişikliği, yaşam alanlarının tahribi ve insan kaynaklı diğer etkiler, bu kuş türünün neslinin tükenmesinde başlıca nedenler olarak gösteriliyor.

Doğa Derneği yetkilileri, bu yok oluşun, diğer kuş türleri için de ciddi bir uyarı niteliğinde olduğuna dikkat çekti. Doğal yaşam alanlarının korunması ve iklim krizine karşı alınacak önlemlerin, benzer trajedilerin önüne geçmek için hayati öneme sahip olduğu vurgulandı.

🥇İstanbul, İklim Çalışmalarıyla Dünya Birincisi Oldu!

İstanbul, Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) tarafından düzenlenen Tek Dünya Kentleri Yarışması'nda küresel birincilerden biri seçilerek önemli bir başarıya imza attı. Bu ödül, İstanbul'un iklim değişikliğiyle mücadele ve sürdürülebilirlik alanında yürüttüğü etkili çalışmaların uluslararası arenada takdir gördüğünü gösteriyor.

İstanbul’un bu başarıya ulaşmasında, yerel yönetimlerin ve paydaşların kararlı adımları belirleyici oldu. Enerji verimliliği, yenilenebilir enerji projeleri, sürdürülebilir ulaşım çözümleri ve kentsel yeşil alanların artırılması gibi iklim dostu girişimler, şehrin çevre dostu bir kent haline gelmesine katkıda bulundu.

Rize’nin Çayeli İlçesinde Heyelan: 1 Kişi Hayatını Kaybetti

Rize'nin Çayeli ilçesinde Salı sabahı meydana gelen heyelan, bölgeyi yasa boğdu. Heyelan sonucu toprak yığını altında kalan 1 kişi hayatını kaybederken, 4 kişi yaralandı. Yaralılar çevredeki hastanelerde tedavi altına alındı.

🧑‍🚀İklim Verisi Çalışanlar İçin NASA Wordview

NASA'nın Worldview platformu, dünyamızı çevreleyen birçok fenomen hakkında bilgi edinmek isteyenler için eşsiz bir kaynak sunuyor. İşte Worldview kullanarak ulaşabileceğiniz veriler:

• Doğal Afetler: Orman yangınları, seller, toz fırtınaları ve duman sütunlarına dair güncel görüntüler.

• Çevresel Değişimler: Kuraklık, bitki örtüsü değişimleri ve insan yapımı alanlar gibi konularda detaylı bilgiler.

• Altyapı ve Yerleşimler: Barajlar, yerleşim alanları ve çevresel etkiler.

Grafik ve Görselleştirme Seçenekleri
Worldview’nin arama bölümü, bazı verileri grafiklere dönüştürerek kullanıcıya daha anlaşılır bir biçimde sunar. Görseller arasında gezinebilir ve farklı veri katmanlarını etkinleştirebilirsiniz.

Worldview platformuna erişerek keşfe başlamak için Worldview Ana Sayfası bağlantısını ziyaret edebilirsiniz.

🚲E-Kargo Bisiklet Pazarına Yeni Bir Soluk: STREEK

Japonya’nın Yokohama şehrinden yola çıkan STREEK, ABD e-kargo bisiklet pazarına yenilikçi bir yaklaşım getiren cesur bir oyuncu olarak tanıtıldı. Bu benzersiz üç tekerlekli e-kargo bisiklet, tasarımı ve işlevselliğiyle dikkat çekiyor. STREEK’in ABD pazarı için dağıtımı, Portland merkezli yenilikçi bisiklet şirketi Vvolt aracılığıyla yapılacak. Vvolt’un ABD bisiklet pazarındaki deneyimi, STREEK’in kısa sürede geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşmasını sağlayabilir.

E-kargo bisikletleri, çevreci ulaşımın bir halkası olarak şehir içi taşımacılığın sürdürülebilirlik ilkelerine uygun şekilde dönüşümüne katkı sağlayabilir. Ancak bu dönüşümün başarılı olması, yalnızca teknolojiye yatırım yapmakla değil, aynı zamanda şehir altyapısının bu yeni taşıma araçlarına uyumlu hale getirilmesiyle mümkün olacaktır.

Özellikle metropollerde bisiklet yollarının sayısının artırılması, güvenlik önlemlerinin geliştirilmesi ve şehir sakinleri arasında farkındalık yaratılması hayati öneme sahiptir. Bunun yanında, kamu yönetiminin bu konuda teşvik politikaları geliştirmesi, yerel yönetimlerin e-kargo bisiklet kullanımını özendiren programlar düzenlemesi gerektiği de aşikârdır.

Bu araçlar, trafik yoğunluğunu azaltma ve karbon ayak izini düşürme konusunda etkin bir çözüm sunarken, aynı zamanda taşımacılık sektöründe maliyetleri düşürerek küçük işletmelere destek olabilir. Ancak, başarılı bir entegrasyon için özel sektör, kamu yönetimi ve vatandaşlar arasında güçlü bir iş birliğine ihtiyaç duyulduğunu unutmamalıyız.

💰2024’te Doğal Afetlerin Ekonomik Bedeli: 258 Milyar Dolar

Küresel Doğal Afetler Raporu, 2024 yılının ilk dokuz ayında aşırı hava olaylarının dünya genelinde yol açtığı ekonomik kayıpların 258 milyar doları aştığını ortaya koydu. İklim değişikliğinin etkileriyle artan bu kayıplar, afetlerin hem ekonomik hem de sosyal yansımalarının ne denli büyük olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.

En Maliyetli Afet: Helene Kasırgası
2024’ün açık ara en maliyetli afeti, Kuzey Amerika’yı vuran Helene Kasırgası oldu. Kasırganın verdiği ekonomik zarar, diğer afetlerin toplam kayıplarını geride bıraktı.

Güneydoğu Asya’yı Vuran Süper Tayfun Yagi
Eylül ayında yaşanan Süper Tayfun Yagi, Güneydoğu Asya’da büyük yıkıma yol açtı. Bölgeye verdiği tahmini zarar, 12,6 milyar dolar olarak raporlandı. Yagi, özellikle kıyı bölgelerinde altyapı tahribatına ve tarımsal kayıplara neden oldu.

📈Kara Rapor Verileri

Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından hazırlanan Kara Rapor 2024 raporu Rapor Bülteni'nin 103. sayısında ele alınmış. Bültene göre veriler:

• Türkiye birincil enerji arzında da elektrik üretiminde de hala fosil yakıtlara bağımlı.

• Rapora göre kömür, petrol ve doğalgaz birincil enerji arzında %82,8’lik bir paya sahip.

• Elektrik üretiminde kömür %34,6’lık payla birinci sırada geliyor.

• Elektrik üretiminde kömürden sonra en yüksek pay %22,9 ile doğalgazın.

• Sanayide enerji ihtiyacının %26’sı kömürden, toplam %60’ı fosil yakıtlardan (kömür, petrol, doğalgaz) elde ediliyor.

🌤️Kara Rapor 2024: Türkiye’nin Hava Kirliliği Bilançosu

Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından hazırlanan ve Rapor Bülteni’nin 103. sayısında detaylı bir şekilde ele alınan Kara Rapor 2024, Türkiye’nin hava kirliliği verilerini gözler önüne seriyor.

Raporun Öne Çıkan Verileri:

• Türkiye birincil enerji arzında da elektrik üretiminde de hala fosil yakıtlara bağımlı.

• Rapora göre kömür, petrol ve doğalgaz birincil enerji arzında %82,8’lik bir paya sahip.

• Elektrik üretiminde kömür %34,6’lık payla birinci sırada geliyor.

• Elektrik üretiminde kömürden sonra en yüksek pay %22,9 ile doğalgazın.

• Sanayide enerji ihtiyacının %26’sı kömürden, toplam %60’ı fosil yakıtlardan (kömür, petrol, doğalgaz) elde ediliyor.

Hava Kirliliği Seviyesi:

• Türkiye genelinde ölçülen PM2.5 seviyeleri, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerdiği sınır değerlerin oldukça üzerinde. Bazı bölgelerde bu değerler, DSÖ sınırının 3 katına kadar çıkıyor.

Sağlık Etkileri:

• Hava kirliliğine bağlı nedenlerle 2023 yılında Türkiye'de tahmini 35.000 erken ölüm gerçekleşti.

• Hava kirliliği, solunum yolu hastalıklarının yanı sıra kalp-damar hastalıklarını da artırarak halk sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor.

Kömürlü Termik Santrallerin Etkisi:

• Türkiye’deki kömürlü termik santrallerin emisyonları, bazı bölgelerde kirliliğin başlıca nedeni olarak gösteriliyor. Bu santrallerin çoğunun DSÖ standartlarına uygun filtreleme sistemlerinden yoksun olduğu belirtiliyor.

Kirlilik Yoğunluğu Gösteren Şehirler:

• En yüksek kirlilik oranları, sanayi ve kömürlü termik santral yoğunluğu bulunan şehirlerde kaydedildi:

• Düzce, Iğdır, Afşin-Elbistan gibi bölgeler, hava kirliliğinde başı çekiyor.

• İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerde ise trafik kaynaklı kirlilik ön plana çıkıyor.

🌳Türkiye’nin Yeşil Dönüşümüne Yeni Adım

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefleri doğrultusunda önemli bir girişim başlattı: Türkiye Endüstriyel Karbonsuzlaştırma Yatırım Platformu (TIDIP). Bu platform, sanayinin yeşil dönüşümünü hızlandırmayı ve ülkemizin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkı sağlamayı amaçlıyor.

TIDIP’in Temel Amaçları

1. Sanayide Yeşil Dönüşüm:

   • Karbonsuzlaştırma süreçlerini destekleyerek sanayi sektörünü çevre dostu hale getirmek.

   • Enerji verimliliği ve düşük karbon teknolojilerinin kullanımını artırmak.

2. Uluslararası İş Birlikleriyle Finansman Desteği:
   TIDIP, önemli uluslararası kuruluşların desteğiyle hayata geçirildi:

   • Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD)

   • Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD)

   • Uluslararası Finans Kurumu (IFC)

3. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri:

   • Türkiye’nin yeşil ekonomiye geçiş sürecini desteklemek.

   • Düşük karbon ekonomisi için gerekli olan altyapı yatırımlarını hızlandırmak.

📖Türkiye’den Bir İlk: İki Yıllık Şeffaflık Raporu

Türkiye, 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi doğrultusunda önemli bir adım daha attı. İklim Değişikliği Başkanlığı’nın koordinasyonunda, ilgili Bakanlıklar ve kamu kurumlarının katkılarıyla hazırlanan Türkiye’nin İki Yıllık Şeffaflık Raporu, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) Sekretaryası’na sunuldu.

Raporun İçeriği:

1. Sera Gazı Envanteri ve Emisyon Verileri:

   • Türkiye’nin güncel sera gazı emisyon seviyelerinin bilimsel analizi.

   • Sektörel bazda emisyon kaynakları ve azaltım projeksiyonları.

2. Politika ve Önlemler:

   • Türkiye’nin iklim değişikliği ile mücadelede uyguladığı ulusal politikalar.

   • Enerji, sanayi, ulaşım ve tarım sektörlerinde alınan önlemler ve yenilikçi uygulamalar.

3. Uyum ve Azaltım Faaliyetleri:

   • İklim değişikliğine uyum için yürütülen projeler.

   • Yenilenebilir enerji yatırımları ve karbonsuzlaşma çabaları.

4. Şeffaflık İlkesi:

   • İklim eylemlerinin uluslararası kriterlere uygun bir şekilde izlenmesi ve raporlanması.

🧠Yapay Zekâ Çağında Arama Mı? Sorma Mı?

Levent Ertem, teknoloji dünyasındaki dönüşümleri göz önüne alarak, "2000’lerin başında Google ile hayatımıza giren ‘arama’ kavramı şimdilerde ChatGPT ile ‘sorma’ eylemine dönüştü” diyerek önemli bir noktaya dikkat çekiyor.

Bu ifade, dijital bilgi erişiminde yaşanan paradigmatik değişimi özetliyor:

• Google ve 'Arama': 2000’lerin başından itibaren Google, kullanıcıların bilgiye ulaşmak için anahtar kelimelerle sorgulama yaptığı bir platform olarak hayatımızda önemli bir yer edindi. Bu süreçte kullanıcılar, sorularına yanıt ararken birçok kaynağı tarama ve değerlendirme sorumluluğunu üstlendi.

• ChatGPT ve 'Sorma': Günümüzde yapay zeka teknolojileriyle, özellikle ChatGPT gibi dil modelleriyle, kullanıcılar bilgiye ulaşma biçimlerini yeniden şekillendiriyor. Artık insanlar, spesifik ve kişiselleştirilmiş sorular sorma yoluyla doğrudan yanıtlara ulaşabiliyor. Bu dönüşüm, yalnızca bilgiye erişimi hızlandırmakla kalmıyor, aynı zamanda etkileşimli ve diyalog temelli bir bilgi edinme deneyimi sunuyor.

• Bu grafikte büyük teknoloji şirketlerine ait yapay zeka logolarından oluşan bir koleksiyon yer alıyor.

📖TBD Kamu Yapay Zekâ Çalışma Grubu Raporu (2024)

Türkiye Bilişim Derneği (TBD) tarafından hazırlanan "Kamuda Yapay Zekâ Uygulamaları Raporu (2024)", yapay zekâ (YZ) teknolojilerinin kamu sektöründeki mevcut ve potansiyel kullanım alanlarını derinlemesine inceleyen önemli bir çalışma olarak öne çıkıyor. Bu rapor, Türkiye’nin dijital dönüşüm stratejisine katkı sunarak, kamu sektöründe YZ’nin benimsenmesini hızlandırmayı ve vatandaşlara daha etkin, verimli ve şeffaf hizmet sunulmasını hedefliyor.

💻Türkiye’nin İlk Kuantum Bilgisayarı: QuanT

Türkiye’nin bilim ve teknoloji alanındaki öncü projelerinden biri olan ilk kuantum bilgisayarı QuanT, düzenlenen törenle tanıtıldı. Törene katılan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, bu önemli gelişmeyle birlikte, savunma sanayii ve ileri teknoloji alanında yeni bir dönemin başladığını ifade etti.

Yeni Süperiletken Çip Üretimevi Kuruluyor
Hisarcıklıoğlu, ASELSAN ve TOBB ETÜ iş birliğiyle, Savunma Sanayii Başkanlığı’nın desteğiyle bir süperiletken çip üretimevi kurulacağını duyurdu. Bu üretimevi, hem QuanT'ın geliştirilmesine katkı sağlayacak hem de savunma ve teknoloji sektörlerinde yerli üretim kapasitesini artıracak.

QuanT Neden Önemli?

1. Teknolojik Bağımsızlık: Türkiye’nin, kuantum hesaplama ve çip üretimi gibi kritik teknolojilerde kendi altyapısını oluşturmasını sağlayacak.

2. Ar-Ge ve İnovasyon: Savunma sanayiinden yapay zekaya, enerji optimizasyonundan ilaç geliştirmeye kadar birçok sektörde yenilikçi uygulamalar için kullanılacak.

3. Küresel Rekabet: Kuantum teknolojilerinde gelişmiş ülkelerle rekabet edebilme fırsatı sunacak.

🚗Türkiye’nin İlk ve Tek 'Virtual İnfluencer'ı: Alin

Son zamanlarda hayatımıza yeni bir kavram daha girdi: virtual influencer (Türkçe karşılığını bulamadım). Sosyal medyanın ilgiyle takip edilen “gerçek” influencer’ları kadar dikkat çekici olan bu sanal fenomenler, sadece sosyal medyadaki kimlikleriyle değil, ardındaki teknolojiyle de büyüleyici bir hikâye sunuyor. Peki, bu yenilikçi karakterlerden biri olan Alin’i yakından tanımaya ne dersiniz? Gerçekten Alin’in “gerçek” olmadığını söylemek mümkün mü?

İnstagram Profili➡️https://www.instagram.com/virtualalin/?utm_source=aposto

Virtual Influencer Alin Kimdir?

Alin, dijital dünyanın içine doğmuş, teknolojiye olan ilgisi ve bireysel becerileriyle öne çıkan bir virtual influencer. Zeki ve yetenekli bu dijital karakter, sanal yüzü ve etkileyici içerikleriyle sosyal medyada önemli bir yer edindi. Motor sporlarından seyahate, modadan otomobil dünyasına ve teknolojiye kadar pek çok alana olan ilgisi, Alin’i hem çok yönlü hem de ilgi çekici bir figür haline getiriyor. Ücürtıcı bir hayal gücü ve yaratıcı içeriklerle dolu bu karakter, influencer arkadaşlarıyla birlikte projeler üretmeyi de sürdürüyor.

Ford’un Sıradışı Marka Elçisi

Ford, Alin’i marka elçisi olarak seçerek dijital dönüşümü kucaklayan bir adım attı. Alin, motor sporları ve otomotiv tutkusu sayesinde Ford’un etkinliklerinde ve reklam kampanyalarında önemli bir rol üstlendi. Özellikle “Yarının Zekası” temalı Digital Age Summit 2024’te sahneye çıkması, Alin’in popüleritesini daha da artırdı. Şu anda, Alin, Türkiye’de bir otomobil markasının sahip olduğu ilk ve tek virtual influencer olarak Ford’u temsil etmeye devam ediyor.

🧠Türkiye’de İşletmelerde Yapay Zekâ Kullanımı

Yapay Zekâ Politikaları Derneği (AIPA) tarafından 12 ilde 1.225 işletme ile yürütülen araştırma, Türkiye'deki işletmelerin yapay zekâ kullanımındaki artışı ortaya koyuyor. Araştırmaya göre, işletmelerin %17,5'i yapay zekâdan yararlanırken, bu teknolojinin en çok kullanıldığı alanlar %53 ile müşteri ilişkileri ve pazarlama olarak belirlendi. Bu oran, 2021 yılında %14,5, 2022 yılında ise %15,2 seviyesindeydi.

Rapor, yapay zekâ kullanımında kademeli bir artışı işaret ederken, özellikle müşteri ilişkileri ve pazarlama alanında teknolojinin sunduğu fırsatların daha fazla işletme tarafından değerlendirildiğini gösteriyor. İstatistikler, hem teknolojik adaptasyonun hızlandığını hem de işletmelerin yapay zekânın sunduğu potansiyeli daha geniş kapsamda keşfetmeye başladığını ortaya koyuyor.

🧠Yapay Zekâ: Gelecek Neslin Çalışma Şekli Değişiyor

JPMorgan CEO’su Jamie Dimon, yapay zekânın dünyayı kasıp kavuran etkisini kıyamet senaryolarından çok, insan yaşamını iyileştiren yönleriyle ele alıyor. Dimon, yapay zekânın işletmeleri dönüştürmekle kalmayıp, çalışanların iş-yaşam dengelerini de kökten değiştirebileceğini vurguluyor.

Geleneksel kariyer normlarının sıkı bir savunucusu olan Dimon, "Çok çalışmak, her şeye hazırlıklı olmak ve ofiste bulunmak başarı için temel taşlardır," dese de, yapay zekâ ile gelecekte çalışanların her hafta bir buçuk gün daha az çalışabileceğini öngörüyor.

Bu yenilikçi dönüşüm, yalnızca çalışma saatlerini değil, işin tanımını da yeniden şekillendirme potansiyeli taşıyor. Yapay zekânın sağladığı verimlilik artışı, çalışanlara daha fazla kişisel zaman sunarak modern iş dünyasında köklü bir değişimin kapılarını aralıyor.

Gelecek nesil, yapay zekânın sağladığı bu avantajlarla çalışma hayatını daha anlamlı bir şekilde deneyimleyecek gibi görünüyor. Peki, bu değişim işletmelere ve bireylere nasıl bir ufuk sunuyor? Şimdi harekete geçme ve bu yeni çağı şekillendirme zamanı!

🚿Japonya’dan İnsan Yıkama Makinesi

Japon teknoloji şirketi Science Co., geleneksel hijyen alışkanlıklarını değiştirebilecek bir yeniliğe imza atıyor. Nisan ayında Osaka Kansai Expo’da tanıtılması planlanan bu insan yıkama makinesi, uzay filmlerindeki uyku kapsüllerini andıran tasarımıyla dikkat çekiyor.

Asahi Shimbun’un haberine göre, bu yüksek teknoloji ürünü cihaz, bir insanı yalnızca 15 dakikada yıkayıp kurutma kabiliyetine sahip. Özellikle geleceğin şehir yaşamı, uzay yolculuğu veya hızlı yaşam temposuna uygun çözümler arayanlar için devrim niteliği taşıyor.

Science Co.’nun bu yeniliği, teknolojinin bireysel bakım alanındaki potansiyelini gözler önüne sererken, aynı zamanda kullanıcı deneyimini yeniden tanımlıyor. İnovasyonun tam kapsamı Osaka’daki fuarda sergilendiğinde, bu cihazın yalnızca Japonya’da değil, dünya genelinde de büyük ilgi görmesi bekleniyor.

Peki, siz bu geleceğin banyosu fikrine hazır mısınız?

7 Milyar Proton-Proton Çarpışması Verisi Artık Sizinle!

Dünyanın en büyük bilimsel araştırma merkezlerinden biri olan CERN, 2015-2016 yıllarında ATLAS deneyi kapsamında topladığı muazzam boyuttaki veriyi herkese açıyor. Yaklaşık 65 terabaytı bulan bu veri, proton-proton çarpışmasına dair 7 milyardan fazla kaydı içeriyor ve bilimsel veri tutkunları için eşsi bir fırsat sunuyor. Verilere, CERN’in ATLAS açık veri portalı üzerinden erişim sağlanabiliyor.

🥋Levante'den Duygusal Jest: Çamur Desenli Formalar

İspanya İkinci Ligi’nde mücadele eden Levante, Valencia bölgesindeki sel felaketinden etkilenenler için anlamlı bir farkındalık yarattı. Takım, cumartesi günü oynadığı maça, gönüllülerin çamura bulanmış kıyafetlerini simgeleyen özel bir forma ile çıktı.

Formanın Duygulandıran Detayları

• Formanın tasarımında, çamura bulanmış bir görünüm kullanıldı.

• Göğüs kısmında ise gönüllülere yönelik bir mesaj yer aldı:
  “İhtiyacımız olduğunda orada olan herkese saygılarımızla.”

Bu tasarım, bölgedeki gönüllülerin özverisini onurlandırırken, yaşanan felaketin yaralarının sarılmasına katkı sağlamayı amaçlıyor.

Açık Artırma ile Destek Kampanyası
Levante, bu özel formaları açık artırma yoluyla satışa çıkardı. Satıştan elde edilen tüm gelir, selden etkilenen Valencia bölgesine aktarılacak. Formayı görmek ve açık artırmaya katılmak için bağlantıya tıklayabilirsiniz:
🌐 Açık Artırma Sayfası

📽️İlk Bilim Kurgu Filmi (Aya Seyahat)

1902 yılında çekilen "Le Voyage dans la Lune" (Aya Seyahat), ilk bilim kurgu sinema filmi olarak kabul edilir. Fransız sinemacı Georges Méliès tarafından yönetilen bu film, bilim kurgu türünün temellerini atan öncü bir eserdir.

Film Hakkında:

• Süre: Yaklaşık 14 dakika

• Konu: Jules Verne ve H.G. Wells’in eserlerinden esinlenerek, bir grup astronomun devasa bir top mermisiyle Ay’a seyahat etmelerini ve orada karşılaştıkları fantastik olayları anlatır.

• Özellikler:

  • O dönemde sinema teknolojisi açısından devrim niteliğinde görsel efektler kullanılmıştır.

  • Renkli bir versiyonu da mevcuttur; film kare kare elle boyanmıştır.

  • Sinemanın bir eğlence aracı olmasının ötesinde, hayal gücünü ve bilimsel keşifleri birleştiren bir anlatım dili sunmuştur.

🎥Netflix'in İlk Canlı Spor Yayını: Tyson-Paul Maçı Rekor Kırdı

Netflix, ilk canlı spor yayını olan Mike Tyson ile Jake Paul arasındaki boks maçının 60 milyon hane tarafından izlenerek platformun rekorlarını alt üst ettiğini duyurdu.

Neden Önemli?

• Bu yayın, Netflix’in canlı spor yayını pazarına güçlü bir giriş yaptığını ve içerik portföyünü genişlettiğini gösteriyor. Daha önce dizi ve film odaklı bir platform olarak tanınan Netflix, bu hamleyle yeni bir gelir modeli ve izleyici kitlesi oluşturmayı hedefliyor.

• Netflix’in, Amazon Prime Video ve diğer platformlarla canlı spor yayıncılığında rekabet edebilmek için büyük bir adım atmış olması dikkat çekiyor.

Ne Oldu?

• 27 yaşındaki Jake Paul, sekiz raund sonunda efsane boksör Mike Tyson’ı 78'e 74 puanla mağlup etti.

🪨Hoba Göktaşı: Dünyanın En Büyüğü

Namibya'nın kuzeyinde yer alan Hoba Göktaşı, yaklaşık 60 ton ağırlığı ve 2.7 metre uzunluğu ile dünyanın en büyük tek parça göktaşı olarak dikkat çekiyor. 1920 yılında keşfedilen bu olağanüstü doğa harikası, keşfedildiği günden bu yana bilim insanları ve ziyaretçiler için büyük bir ilgi odağı oldu.

Hoba Göktaşı’nın Özellikleri

• Malzeme: Hoba Göktaşı, büyük ölçüde demir ve nikel gibi metallerden oluşan bir meteorit. Bu, onun yalnızca boyutlarıyla değil, aynı zamanda içeriğiyle de değerli ve benzersiz olmasını sağlıyor.

• Tarih: Bu göktaşı, gezegenimizin erken dönemlerine kadar uzanan bir tarihi yansıtıyor ve Dünya'ya uzaydan gelen materyallerin etkilerini anlamamızda önemli bir rol oynuyor.

Bilimsel ve Turistik Önemi

• Bilimsel Araştırmalar: Hoba Göktaşı, uzaydan gelen maddelerin incelenmesi ve meteoritlerin oluşum süreçlerinin anlaşılması için önemli bir kaynak.

• Turistik Cazibe Merkezi: Hoba, boyutları ve eşsiz yapısıyla ziyaretçileri büyülüyor. Bölgeye gelenler, göktaşının çevresinde yürüyüş yaparak, fotoğraf çekerek ve bu etkileyici yapıyı yakından inceleyerek eşsiz bir deneyim yaşıyor.

Evrenden Gelen Bir Hediye

Hoba Göktaşı, yalnızca büyüklüğüyle değil, aynı zamanda uzayın derinliklerinden gelen bir parça olarak, insanlık tarihinin gizemlerine dair yeni ipuçları sunuyor. Gezegenimizin doğal zenginliklerini ve uzay araştırmalarına olan ilgiyi sembolize eden bu meteorit, bilim ve turizmin kesiştiği önemli bir nokta olarak ön plana çıkıyor.

Bu eşsiz göktaşı, hem Dünya üzerindeki hem de evrenin derinliklerindeki hikâyeleri keşfetmek isteyenler için bir ilham kaynağı olmaya devam ediyor.

🎬Belgesel Önerisi: Climate Extremes: At the Abyss?

Climate Extremes: At the Abyss? (İklim Aşırılıkları: Uçurumun Kenarında mıyız?)
Süre: 52 dakika
Platform: YouTube (Türkçe altyazılı olarak izlenebilir)

Neden İzlemelisiniz?

Bu belgesel, iklim değişikliğinin gezegenimiz üzerindeki doğrusal olmayan ve geri döndürülemez etkilerini derinlemesine ele alıyor. İklim biliminde sıkça tartışılan:

• Dünyanın devrilme noktaları,

• Gezegensel sınırlar,

• Okyanus sirkülasyonları gibi kritik konuları bilimsel bir perspektifle inceliyor.

Öne Çıkan Uzmanlar

Belgeselde, dünyanın en önde gelen araştırma merkezlerinden uzmanlar yer alıyor:

• Potsdam İklim Etkileri Araştırma Enstitüsü

• Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi

• ABD Ulusal Atmosferik Araştırma Merkezi